Απελπισία. Αυτή είναι η λέξη με την οποία θα μπορούσε να χαρακτηρίσει κανείς την κατάσταση που επικρατεί στα Τμήματα Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών (ΤΑΕΠ). Το κοκτέιλ λοιμώξεων των αναπνευστικού, που ταλαιπωρεί τις τελευταίες εβδομάδες τον πληθυσμό, έρχεται να αναδείξει τα προβλήματα που υπάρχουν σε σχέση με τον τρόπο που λειτουργούν τα Τμήματα Πρώτων Βοηθειών. Προβλήματα που προκύπτουν είτε λόγω έλλειψης κλινών αλλά και οργάνωσης είτε πιο σοβαρά θέματα όπως η λειτουργία ΤΑΕΠ σε ιδιωτικά νοσηλευτήρια που δεν διαθέτουν ούτε τις βασικές ιατρικές ειδικότητες, με τους αρμόδιους φορείς (Υπουργείο Υγείας και ΟΑΥ) να καλούνται να αναλάβουν δράση.
Μερικά από τα προβλήματα που υπάρχουν στα Τμήματα Πρώτων Βοηθειών εντοπίζονται και σε παράπονα που έλαβε το τελευταίο διάστημα ο «Π», τα οποία αφορούν:
Ώρες αναμονής και έλλειψη κλινών: Ηλικιωμένος πήγε στο ΤΑΕΠ κατόπιν παραπομπής του προσωπικού του γιατρού. Έκανε εγγραφή στις 3 το μεσημέρι αλλά εισήχθη στο ΤΑΕΠ στις 11 το βράδυ και ύστερα από σχεδόν δύο ώρες του είπαν να πάει στο σπίτι του και να επιστρέψει σε δύο ημέρες για να γίνει εισαγωγή στο Αιματολογικό, μιας και εκείνη τη στιγμή δεν υπήρχε διαθέσιμη κλίνη. Σε άλλη περίπτωση πολίτης, που επικοινώνησε με την εφημερίδα μας, ανέφερε ότι μεταφέρθηκε με ασθενοφόρο σε ιδιωτικό ΤΑΕΠ, σε ημιλιπόθυμη κατάσταση με συμπτώματα αφυδάτωσης. Εκεί τον ενημερώνουν ότι θα του χορηγήσουν ορό αλλά, μέχρι να γίνει αυτό, θα πρέπει να περιμένει κανένα τρίωρο μέχρι να αδειάσει κρεβάτι, για να μπορέσει να γίνει κανονικά εισαγωγή στις Πρώτες Βοήθειες.
Λανθασμένες διαγνώσεις και ιατρική του καναπέ: Ασθενής με κάταγμα στον αστράγαλο μετέβη βράδυ σε ιδιωτικό ΤΑΕΠ, όπου δεν υπήρχε ορθοπεδικός για να τον εξετάσει. Ο παθολόγος του τμήματος τον έστειλε για ακτινογραφία, την οποία είδε από τον καναπέ του σπιτιού του ο ορθοπεδικός, έβγαλε διάγνωση για διάστρεμμα, είπε να δέσουν με γάζα το πόδι και συνέστησε τον ασθενή να τον επισκεφθεί τις επόμενες ημέρες στο ιατρείο του. Την επόμενη ημέρα, ο ασθενής λόγω αφόρητων πόνων επισκέφθηκε άλλο ορθοπεδικό, ο οποίος, αφού είδε την ακτινογραφία που του είχαν βγάλει το προηγούμενο βράδυ, κατέληξε ότι ο ασθενής είχε υποστεί κάταγμα και έπρεπε να μπει άμεσα στο χειρουργείο.
«Να πάτε στο Δημόσιο»: Από τα πιο συνηθισμένα παράπονα για ΤΑΕΠ στον ιδιωτικό τομέα είναι η έλλειψη ειδικών γιατρών και η άρνησή τους να περιθάλψουν ασθενείς, τους οποίους στέλνουν σε δημόσιο νοσηλευτήριο. Πριν από μερικές εβδομάδες είχε επικοινωνήσει με την εφημερίδα μας μητέρα η οποία ανέφερε ότι πήγε σε ιδιωτικό ΤΑΕΠ με την τεσσάρων ετών κόρη της, καθώς το παιδί είχε σπάσει το χέρι του, όπου τις έδιωξαν, λέγοντάς τους ότι δεν εξετάζουν παιδιά. Σε άλλη περίπτωση, ασθενής πήγε το πρωί για εξειδικευμένες εξετάσεις σε καρδιολόγο, σε ιδιωτικό νοσηλευτήριο. Το ίδιο βράδυ, λόγω έντονης εξάντλησης και πόνου στο στήθος, επισκέφθηκε το ΤΑΕΠ του ίδιου νοσηλευτηρίου. Μια ώρα αφότου έκανε εγγραφή τον ενημέρωσαν ότι δεν μπορούν να τον εξυπηρετήσουν, μιας και, σύμφωνα με τα λεγόμενα του ασθενούς, δεν υπήρχε καρδιολόγος που να εφημερεύει. Ο ασθενής ζήτησε να ενημερώσουν τον καρδιολόγο του. Δύο ώρες μετά, τον ενημέρωσαν από το νοσηλευτήριο ότι κάλεσαν ασθενοφόρο για να τον μεταφέρει σε δημόσιο ΤΑΕΠ. Εντέλει ο ασθενής μετέβη σε δημόσιο νοσηλευτήριο, με το ιδιωτικό όχημα.
ΤΑΕΠ χωρίς ειδικούς γιατρούς
Το να διαθέτει ένα νοσηλευτήριο ΤΑΕΠ χωρίς να έχει ειδικούς γιατρούς είναι κάτι που γίνεται με τις «ευλογίες» του Υπουργείου Υγείας. Αυτή την περίοδο βρίσκεται σε δημόσια διαβούλευση νομοσχέδιο για αλλαγές στον «περί Ιδιωτικών Νοσηλευτηριών Νόμο, βάσει του οποίου εκδίδονται οι άδειες λειτουργίας των νοσηλευτηρίων. Στο κομμάτι των ΤΑΕΠ, δεν υπάρχει καμία αναφορά στο ποιες είναι οι βασικές ιατρικές ειδικότητες που πρέπει να διαθέτει ένα νοσηλευτήριο για να έχει ΤΑΕΠ, και όσον αφορά το θέμα της στελέχωσης του τμήματος αναφέρεται ότι «στα ΤΑΕΠ θα πρέπει για όσες ειδικότητες αναγράφονται στην άδεια λειτουργίας να υπάρχει εφημερεύων ιατρός». Αυτό σημαίνει ότι αν, για παράδειγμα, ένα νοσηλευτήριο δεν διαθέτει καρδιολογική κλινική ή παιδιατρικό τμήμα, μπορεί να λειτουργεί ΤΑΕΠ χωρίς παιδίατρο, καρδιολόγο ή οποιανδήποτε άλλη ειδικότητα.
Αναγκαίος ο έλεγχος
Τα παραπάνω παράπονα αφορούν παραδείγματα ασθενών που απευθύνθηκαν στον «Π» το τελευταίο διάστημα. Όμως σε μια προσπάθεια καλύτερης καταγραφής της κατάστασης που επικρατεί στα Τμήματα Πρώτων Βοηθειών, επικοινωνήσαμε με το Παρατηρητήριο Δικαιωμάτων Ασθενών της Ομοσπονδίας Συνδέσμων Ασθενών Κύπρου (ΟΣΑΚ), όπου μας ενημέρωσαν για δεκάδες παράπονα που λαμβάνουν κάθε χρόνο. Το 2024 έλαβαν 40 παράπονα, με τα περισσότερα να σχετίζονται με τον χρόνο αναμονής, ιδιωτικά ΤΑΕΠ που δεν διαθέτουν ειδικούς γιατρούς, λάθος διαγνώσεις και γενικά την ποιότητα των υπηρεσιών που λαμβάνουν οι ασθενείς. Σχολιάζοντας την κατάσταση που επικρατεί στις Πρώτες Βοήθειες, ο επίτιμος πρόεδρος της ΟΣΑΚ, Μάριος Κουλούμας, μίλησε τόσο για το κομμάτι της νομοθεσίας που χρήζει εκσυγχρονισμού όσο και για τις ευθύνες που φέρει ο ΟΑΥ, ο οποίος «πληρώνει και δεν πρέπει να είναι απλά ένας ασφαλιστικός Οργανισμός». «Γίνεται», πρόσθεσε, «μια προσπάθεια τώρα από πλευράς του Οργανισμού, με την ένταξη ποιοτικών κριτηρίων, όπως, για παράδειγμα, το να λαμβάνεται υπόψη η εμπειρία του ασθενούς αλλά αυτά έχουν να κάνουν με την αποζημίωση και όχι με τη λειτουργία των τμημάτων». Σημείωσε ότι ο ΟΑΥ θα πρέπει να αυξήσει τους ελέγχους, κυρίως τους επιτόπιους, στο κομμάτι των ΤΑΕΠ, καθώς υπάρχουν αναφορές για ασθενείς που εκδιώχνονται από ιδιωτικά ΤΑΕΠ πριν κάνουν εγγραφή προκειμένου να μην καταγραφεί στο σύστημα ότι πήγαν εκεί και διάφορες άλλες «πρακτικές» που ακολουθούν για να «μην δείχνουν ότι ταλαιπωρούν τους ασθενείς». Ακόμη ο κ. Κουλούμας μίλησε για τα εφημερεύοντα ιατρεία, τα οποία θα έπρεπε να στεγάζονται σε νοσηλευτήρια τα οποία διαθέτουν ΤΑΕΠ, προκειμένου ασθενείς που πάνε στις Πρώτες Βοήθειες αλλά μπορούν να εξυπηρετηθούν από τους ΠΙ να αποστέλλονται εκεί και να μην ταλαιπωρούνται αναμένοντας για ώρες μέχρι να έρθεί η σειρά τους στο ΤΑΕΠ. Τόνισε μάλιστα ότι σε πολλές περιπτώσεις δεν γίνεται σωστή διαχείριση των κλινών των νοσοκομείων, ενώ προβλήματα υπάρχουν και σε σχέση με τον έλεγχο της ποιότητας των υπηρεσιών που λαμβάνουν οι ασθενείς.
